در حالی مسوولان هتل عباسی از ساخت هتل عباسی 2 در مکان فعلی مجتمع فرهنگی- تجاری عباسی در خیابان آمادگاه اصفهان سخن می‌گویند که این مکان خود یک بنای ارزشمند باقدمت نزدیک به 50 سال و متعلق به معماری نوین ایران است که شهروندان اهل کتاب اصفهان این مکان را پاتوق اصلی خرید کتاب از زمان ساخت آن تا کنون می‌دانند!
به گزارش معماری‌نیوز؛ خیابان کنونی «آمادگاه» اصفهان که به دلیل ساختمانی نظامی کنار مدرسه مادرشاه یا هتل عباسی کنونی که وظیفه استقرار ارتش ظل السلطان را داشته به این نام خوانده می‌شود، پیش از انقلاب،«شاه عباس کبیر» نام گذاری شده بود. از مدرسه، بازارچه و کاروانسرای اهدایی شاه سلطان حسین صفوی به مادرش، کاروانسرا امروز به نام هتل عباسی شناخته می‌شود. هتلی که بیشتر گردشگران خارجی حتما سری به آن می‌زنند.
کتاب‌فروشی های مشهور آمادگاه
بدون شک خیابان «آمادگاه» خاطرات بسیاری از دوره صفوی تاکنون را در دل خود جای داده است از جمله بنای رو به روی هتل عباسی متعلق به دوره پهلوی که توسط مهندس «الیاس یاسی گبای» (آرشیتکت هتل و مجموعه مجتمع تجاری مسکونی عباسی) ساخته شده است. این بنای مشهور، سالها پاتوق علاقه‌مندان به کتاب در اصفهان بود و هرکس می‌خواست به کتاب مورد علاقه خود دست پیدا کند حتماً سری به آن می‌زد.
زنگ خطری برای مجتمعی نیم‌قرنی
اما اینک در 6 تیرماه 95 به ناگاه مصاحبه‌ای در «اصفهان زیبا» با مدیرعامل جدید هتل عباسی «جمال زندی» منتشر می‌شود که دل میراث دوستان را به درد می‌آورد. هرچند تیتر گزارش نوید ساخت هتل عباسی (2) را می‌دهد که فی نفسه نه تنها کار نامبارکی نیست بلکه نشان از افزایش گردشگر و لزوم ساخت هتل مخصوصاً با برند‌های معروفی چون هتل عباسی را در نخستین شهر پذیرای گردشگران خارجی می‌دهد اما مدیر عامل هتل عباسی در عین حال می‌گوید:« مکانی که ما برای توسعه مهمانسرای عباسی اصفهان در نظر گرفته‌ایم، روبروی هتل قرار دارد، یعنی جایی که در حال حاضر کتابفروشیها فعالیت می‌کنند. محدوده، مهمانسرای عباسی 2 فضایی به مساحت هشت هزار و 200 متر است و موافقت‌های اولیه وزیر اقتصاد و دارایی، استاندار اصفهان، شهردار اصفهان اخذ شده است.
با توجه به اینکه 80 درصد سرقفلی‌های این فروشگاه‌ها متعلق به مردم است، کسب رضایت مردم برای ما حائز اهمیت است، ما در این طرح برای فروشگاه‌های موجود، معوض در مهمانسرای عباسی 2 در نظر گرفته‌ایم. در حال حاضر به ارزیابی قیمت‌گذاری زمین‌های این محدوده با کاشناسان شهرداری اصفهان وشرکت بیمه ایران مشغول هستیم و اگر به نتیجه قابل قبولی برسیم شرکت بیمه ایران این زمین‌ها را خریداری خواهد کرد.»
سکوت میراث و شهرداری نشانه چیست؟
حال این پرسش مطرح می‌شود که چگونه یک بنای ارزشمند با قدمت پهلوی اول که به خاطرات فرهنگ‌دوستان اصفهانی گره خورده و دست کم قدمتی هم‌زمان با مرمت هتل عباسی دارد قرار است به چنین فرجامی دچار شود؟ آیا مسوولان میراث فرهنگی استان اصفهان را خواب در ربوده است یا طعم سود حاصل از عوارض تخریب آنچنان شیرین بوده که شهرداری را وسوسه کرده تا مجوز احتمالی تخریب این بنای تاریخی را صادر کند؟
مجتمع کتاب‌فروشی آمادگاه ثبت ملی شود
خبرنگار معماری‌نیوز صحت و سقم موافقت با چنین طرحی را از شاهین سپنتا- فعال میراث فرهنگی اصفهان و عضو انجمن دوستداران اصفهان جویا شد که وی در این زمینه با اعلام این که این بنای ارزشمند باید هرچه سریعتر در فهرست آثارملی قرار بگیرد، اظهار می‌کند: قدمت ساخت بنای این مجتمع به نزدیک نیم قرن پیش و تقریباً هم دوره با احداث بنای هتل عباسی باز می‌گردد و از نظر ساختار معماری پیوستگی با هتل عباسی دارد. به نظر می‌رسد قصد و هدف معمار، پیش از آنکه طراحی یک مرکز تجاری یا فروشگاه باشد، ایجاد مرکزی جهت جذب جمعیت محلی، یک گردشگاه شهری و میعادگاه بوده است، که برای هماهنگی،هم‌خوانی و احترام به بناهای ارزشمند اطراف این بنا از آجر و کاشی فیروزه ای و به صورت تکرار موتیف‌های اصلی، قرینه سازی و بازی با آجر بهره گرفته شده است.
تفاوت شهردار قبلی و فعلی
او ادامه می‌دهد: در دوره شهردار قبلی -مرتضی سقایی‌نژاد- یکی از معماران طرحی داده بود که این مکان تخریب شده و به پاساژ تبدیل شود اما با آمدن شهردار جدید - دکتر جمالی‌نژاد- ایشان خیلی سریع دستور توقف کار را دادند و طرح مرمت این مجموعه فرهنگی تجاری در دستور کار قرار گرفت.
وی با اشاره به این که امکان ندارد اهل اصفهان و علاقه‌مند به کتاب باشید اما خاطره‌ای از این مجتمع نداشته باشید، اظهار می‌کند: متأسفانه در حال حاضر به دلیل بی رونقی بازار کتاب برخی از کتابفروشیها از این مجتمع رفته‌اند. و تعدادی از فروشگاه ها نیز به عرضه صنایع دستی تعلق دارد.
منظر فرهنگی هتل عباسی با تخریب مجتمع به هم می‌ریزد
سپنتا با بیان اهمیت حفظ هویت فرهنگی به این مجتمع تأکید می‌کند: این مجتمع همچنان با هویت فرهنگی آن شناخته می‌شود و تخریب این بنا و ساخت هر بنای دیگری اعم از پاساژ یا هتل جز آن که منظر هتل عباسی را خراب کند فایده دیگری نخواهد داشت و از نظر شهرسازی کار اشتباهی است.
کتاب‌فروشی های مشهور آمادگاه
بدون شک خیابان «آمادگاه» خاطرات بسیاری از دوره صفوی تاکنون را در دل خود جای داده است از جمله بنای رو به روی هتل عباسی متعلق به دوره پهلوی که توسط مهندس «الیاس یاسی گبای» (آرشیتکت هتل و مجموعه مجتمع تجاری مسکونی عباسی) ساخته شده است. این بنای مشهور، سالها پاتوق علاقه‌مندان به کتاب در اصفهان بود و هرکس می‌خواست به کتاب مورد علاقه خود دست پیدا کند حتماً سری به آن می‌زد.
زنگ خطری برای مجتمعی نیم‌قرنی
اما اینک در 6 تیرماه 95 به ناگاه مصاحبه‌ای در «اصفهان زیبا» با مدیرعامل جدید هتل عباسی «جمال زندی» منتشر می‌شود که دل میراث دوستان را به درد می‌آورد. هرچند تیتر گزارش نوید ساخت هتل عباسی (2) را می‌دهد که فی نفسه نه تنها کار نامبارکی نیست بلکه نشان از افزایش گردشگر و لزوم ساخت هتل مخصوصاً با برند‌های معروفی چون هتل عباسی را در نخستین شهر پذیرای گردشگران خارجی می‌دهد اما مدیر عامل هتل عباسی در عین حال می‌گوید:« مکانی که ما برای توسعه مهمانسرای عباسی اصفهان در نظر گرفته‌ایم، روبروی هتل قرار دارد، یعنی جایی که در حال حاضر کتابفروشیها فعالیت می‌کنند. محدوده، مهمانسرای عباسی 2 فضایی به مساحت هشت هزار و 200 متر است و موافقت‌های اولیه وزیر اقتصاد و دارایی، استاندار اصفهان، شهردار اصفهان اخذ شده است.
با توجه به اینکه 80 درصد سرقفلی‌های این فروشگاه‌ها متعلق به مردم است، کسب رضایت مردم برای ما حائز اهمیت است، ما در این طرح برای فروشگاه‌های موجود، معوض در مهمانسرای عباسی 2 در نظر گرفته‌ایم. در حال حاضر به ارزیابی قیمت‌گذاری زمین‌های این محدوده با کاشناسان شهرداری اصفهان وشرکت بیمه ایران مشغول هستیم و اگر به نتیجه قابل قبولی برسیم شرکت بیمه ایران این زمین‌ها را خریداری خواهد کرد.»
سکوت میراث و شهرداری نشانه چیست؟
حال این پرسش مطرح می‌شود که چگونه یک بنای ارزشمند با قدمت پهلوی اول که به خاطرات فرهنگ‌دوستان اصفهانی گره خورده و دست کم قدمتی هم‌زمان با مرمت هتل عباسی دارد قرار است به چنین فرجامی دچار شود؟ آیا مسوولان میراث فرهنگی استان اصفهان را خواب در ربوده است یا طعم سود حاصل از عوارض تخریب آنچنان شیرین بوده که شهرداری را وسوسه کرده تا مجوز احتمالی تخریب این بنای تاریخی را صادر کند؟
مجتمع کتاب‌فروشی آمادگاه ثبت ملی شود
خبرنگار معماری‌نیوز صحت و سقم موافقت با چنین طرحی را از شاهین سپنتا- فعال میراث فرهنگی اصفهان و عضو انجمن دوستداران اصفهان جویا شد که وی در این زمینه با اعلام این که این بنای ارزشمند باید هرچه سریعتر در فهرست آثارملی قرار بگیرد، اظهار می‌کند: قدمت ساخت بنای این مجتمع به نزدیک نیم قرن پیش و تقریباً هم دوره با احداث بنای هتل عباسی باز می‌گردد و از نظر ساختار معماری پیوستگی با هتل عباسی دارد. به نظر می‌رسد قصد و هدف معمار، پیش از آنکه طراحی یک مرکز تجاری یا فروشگاه باشد، ایجاد مرکزی جهت جذب جمعیت محلی، یک گردشگاه شهری و میعادگاه بوده است، که برای هماهنگی،هم‌خوانی و احترام به بناهای ارزشمند اطراف این بنا از آجر و کاشی فیروزه ای و به صورت تکرار موتیف‌های اصلی، قرینه سازی و بازی با آجر بهره گرفته شده است.
تفاوت شهردار قبلی و فعلی
او ادامه می‌دهد: در دوره شهردار قبلی -مرتضی سقایی‌نژاد- یکی از معماران طرحی داده بود که این مکان تخریب شده و به پاساژ تبدیل شود اما با آمدن شهردار جدید - دکتر جمالی‌نژاد- ایشان خیلی سریع دستور توقف کار را دادند و طرح مرمت این مجموعه فرهنگی تجاری در دستور کار قرار گرفت.
وی با اشاره به این که امکان ندارد اهل اصفهان و علاقه‌مند به کتاب باشید اما خاطره‌ای از این مجتمع نداشته باشید، اظهار می‌کند: متأسفانه در حال حاضر به دلیل بی رونقی بازار کتاب برخی از کتابفروشیها از این مجتمع رفته‌اند. و تعدادی از فروشگاه ها نیز به عرضه صنایع دستی تعلق دارد.
منظر فرهنگی هتل عباسی با تخریب مجتمع به هم می‌ریزد
سپنتا با بیان اهمیت حفظ هویت فرهنگی به این مجتمع تأکید می‌کند: این مجتمع همچنان با هویت فرهنگی آن شناخته می‌شود و تخریب این بنا و ساخت هر بنای دیگری اعم از پاساژ یا هتل جز آن که منظر هتل عباسی را خراب کند فایده دیگری نخواهد داشت و از نظر شهرسازی کار اشتباهی است.
چرا معمار این بنا را ساخت
این فعال میراث فرهنگی با اشاره به این که آیا معمار در همان زمان به ذهنش خطور نمی‌کرد که یک بنا شبیه هتل عباسی روبروی آن بسازد، می‌افزاید: قطعاً مهندس معمار این بنا دید جامع و کاملی نسبت به اقدامات خود داشته است. به نظرم او به تعمد این فضا را باز گذاشته تا هتل عباسی یک نفسی بکشد و جلوی آن یک فضای باز با جاذبه گردشگری ایجاد کرده است.
فضای سبز و محیط فرهنگی بنا احیا شود
وی پیشنهاد می‌کند: باید بار دیگر هویت این مجتمع احیا شود و یکسری از برنامه‌های تفریحی و فرهنگی را به این مکان انتقال دهند. از طرفی فضای سبز طبقه همکف آن هم به طور کلی از بین رفته است. اگر در عکسهای قدیمی نگاه کنید فواره و فضای سبز آن کاملاً مشهود است که به عبارتی چشم‌انداز هتل عباسی را تضمین می‌کرده است. اکنون اما فضای سبز طبقه هم کف از بین رفته و طبقه زیرین هم نیاز به مرمت جدی دارد.
وضعیت اسفناک پارکینگ
او با اشاره به وضعیت تأسف‌بار پارکینگ این مجتمع می‌گوید: پارکینگ اگرچه همچنان خودرو در آن پارک می‌شود اما چون این پارکینگ مدت طولانی مرکز پخش مطبوعات اصفهان بوده است و مورد رسیدگی قرار نگرفته به صورت نیمه ویرانه درآمده است و وضعیت اسفناکی دارد.
عضو انجمن دوستداران اصفهان، یادآور می‌شود: چنان که به وضعیت این بنای ارزشمند با عمر نزدیک به 50 سال رسیدگی نشود برخی آن را با بنای فرسوده اشتباه خواهند گرفت و به تخریب آن و ساخت برج یا مجتمعی به جای آن متمایل خواهند شد.
وی با تأکید بر این که بدنه داخلی و بیرونی آن باید مرمت شود، می‌گوید: محوطه‌سازی بیرون آن هم باید دوباره به شکل نخست خود باز گردد و برای غرفه‌های به حال خود رها شده یک کاربری فرهنگی متناسب با حال و هوای آن تعریف شود. به طور مثال فروشگاه‌های صنایع دستی در طبقه همکف، کتابفروشیها در طبقه زیرین، و گالری‌ها هم در طبقه بالا باشد.
خداحافظ مطب‌های پزشکان!
سپنتا به این مسأله اشاره می‌کند که اگر گروهی خواهان بازگرداندن هویت خیابان آمادگاه به آن هستند بهتر است این چند صد مطب پزشک را از این خیابان به جای دیگری منتقل کنند چرا که این خیابان اکنون به کانون درمانی اصفهان تبدیل است. هرچند با احداث شهرک سلامت احتمالاً بخشی از این مطب‌ها منتقل می‌شود اما رفتن تمام این مطب‌ها زمانی طولانی مطلبد که در صورت وقوع، این خیابان به یک گذر فرهنگی تبدیل می شود.
هتل جهان، هتل عباسی2 شود
وی همچنین اظهار می‌کند: پیشنهاد ما به مدیریت هتل عباسی این است که هتل جهان را که قدیمی‌ترین هتل اصفهان است و درست روبروی بازار هنر و در چند قدمی هتل عباسی وجود دارد و در حال حاضر متروکه و انباراست با یک مرمت اصولی دوباره به عنوان به کارگیرند.
بر قدیمی‌ترین هتل اصفهان چه گذشت
سپنتا ادامه می‌دهد: قدیمی‌ترین هتل اصفهان که افرادی چون صادق هدایت و پروفسور پوپ در آن اقامت داشته اند و همچنین سال ها کانون تئأتر اصفهان در طبقه بالایی آن بوده است و همچنین چشم‌انداز خیابان چهارباغ و مدرسه چهارباغ اصفهان را دارد، شایسته مرمت و حفاظت است. به این ترتیب هم صاحب هتل شماره 2 خواهند شد و هم یک هتل تاریخی احیا می‌شود و هم یک بنای ارزشمند مثل مجتمع فرهنگی- تجاری عباسی تخریب نمی‌شود و هم هزینه کمتری را متقبل می‌شوند.
هتل جهان
به گزارش معماری نیوز؛ در مصاحبه تیرماه جمال زندی مدیرعامل هتل عباسی اصفهان درباره ساخت هتل به جای بنای کنونی مجتمع کتاب فروشی مشهور خیابان آمادگاه آمده است:«با توجه به محدودیت ارتفاع در این محدوده چهار طبقه از هتل با رعایت تمام نکات امنیتی و میراثی در زیرزمین احداث خواهد شد که کاربری‌هایی مانند پارکینگ، سالن کنفرانس و مرکز تجاری ازجمله فضاهای پیش‌بینی‌شده است.معماری و تزئینات هتل عباسی دو نیز قطعا مشابه با معماری و تزئینات هتل عباسی یک خواهد بود. باید بگویم برای به ثمر رساندن این پروژه که فخر اصفهان و ایران خواهد بود ،نیازمند حمایت دستگاه های اجرایی کشور و استان هستیم.
نقشه ها و عکس های قدیمی از سوی مهندس گبای ارسال شده است
عکسهای جدید متعلق است به ابراهیم ابنار
منبع خبری: مرجع متخصصان معماری ، iiiwe